Oorzaak van gedrag bij personen met autisme
Je kreeg te horen dat je kind autisme heeft. Wat nu? Als ouder heb je heel wat vragen over het gedrag van je kind. Waarom praat hij eindeloos over bussen? Waarom herhaalt hij steeds gesprekken uit films? Waarom wil ze dat de gordijnen altijd op een heel specifieke manier hangen? Waarom wil hij altijd op die ene straatsteen vier keer op en neer springen? Waarom begint zij plots te gillen in het warenhuis?
Ga je dit gedrag een halt toeroepen of het proberen te veranderen zonder je af te vragen wat het betekent of waarom het gebeurt? Of ga je proberen het waarom van het gedrag te begrijpen?
Tegenover een kwetsbaar iemand zal je eerst moeten proberen je in zijn belevingswereld te verplaatsen en proberen te begrijpen waar dat zogenaamd ‘afwijkend gedrag’ of ‘probleemgedrag’ vandaan komt.
Als je autisme 'van binnenuit' probeert te begrijpen, dan probeer je te achterhalen waar dat gedrag vandaan komt en probeer je aan de oorzaken te werken. Soms voelt dat een beetje aan als het werk van een detective.
zij vertellen
Tijdens onze wandeling laat Sarah zich plots op de grond vallen. Als ik haar overeind help, laat ze zich opnieuw vallen. Als ik haar voor de derde keer terug op haar benen probeer te zetten, hoor ik in de verte een hond blaffen. Zij was dus meteen al in paniek geraakt met haar hypersensitieve gehoor en had de hond al veel eerder gehoord. Ook het onvoorspelbare van deze plots opduikende auditieve prikkel veroorzaakte veel stress. Geen tegendraads of opstandig gedrag dus, maar een zeer begrijpelijke uiting van angst.
Autistisch gedrag is het topje van de ijsberg
Het uiterlijk waarneembare gedrag dat we zien bij iemand met autisme kan je vergelijken met het topje van een ijsberg. Je ziet de buitenkant van autisme, een of meerdere symptomen. Het belangrijkste deel van de ijsberg is onzichtbaar. Zo is dat ook bij autisme: het belangrijkste is de oorzaak, het waarom van het gedrag. We kunnen het gedrag maar begrijpen als we weten waarom het gedrag ontstaat. Wie mensen met autisme goed wil begrijpen en ondersteunen moet autisme van binnenuit leren begrijpen.
Waarom is het belangrijk om bij mensen met autisme te kijken naar de oorzaak van gedrag?
Het gedrag van mensen met autisme is niet willekeurig, afwijkend of betekenisloos. De oorzaak van het gedrag daarentegen is niet altijd even gemakkelijk te begrijpen. Mensen met autisme gaan op een andere manier met informatie om. Het is niet altijd eenvoudig om dit ‘andere denken’ zelf onder de knie te krijgen. Eigenlijk probeer je je in het hoofd en het denkspoor van mensen met autisme te verplaatsen en de wereld te zien zoals zij die ervaren. Op deze manier kan je leren begrijpen wat er voor hen zo moeilijk is en kan je een begeleiding opzetten die zich focust op het voorkomen van stressgedrag, ook al is dat niet altijd mogelijk. We begrijpen autisme meer en meer, maar er valt nog heel wat te leren.
We hebben de binnenkant vooral beter leren begrijpen door mensen met autisme zelf aan het woord te laten. Het autistische gedrag wordt verklaard vanuit de manier waarop mensen met autisme denken en naar de wereld kijken. En het is duidelijk dat de wereld er voor hen anders uitziet.
Wil je meer weten? Lees de vragen en antwoorden over stereotiep gedrag en routines en over sociale communicatie en sociale interactie.